[ Pobierz całość w formacie PDF ]
DHAMMAPADA
Ścieżka Prawdy Buddy
Przekład na język polski,
na podstawie tłumaczenia z palijskiego na angielski
Acharya Buddharakkhity
Zbigniew Becker
Wprowadzenie:
Bhikkhu Bodhi
Przedmową opatrzył:
Krzysztof Kosior
Misja Buddyjska „Trzy Schronienia w Polsce
ii
Publikacja niniejsza nie jest chroniona prawem autorskim. Mozliwym jest swobodne kopiowa-
nie i wykorzystywanie dowolnych jej fragmentów za przytoczeniem źródła. Wydawcy proszą
jedynie o powiadomienie ich o takim fakcie.
ISBN 83-906255-0
Tytuł oryginału:
The Dhammapada. The Buddha’s Path of Wisdom.
Translated by Acharya Buddharakkhita
Buddhist Publication Society, Kandy, Śri Lanka, 1985
Wydawca: Misja Buddyjska „Trzy Schronienia w Polsce
ul.Śląska 12/12, 70-432 Szczecin, tel/fax 880 289
Złożono w czcionce Arial CE
Druk:
Spis treści
strona
Przedmowa
ii
Wprowadzenie
iv
Rozdzia│
1. Pary
1
2. Uważność
3
3. Umysł
4
4. Kwiaty
5
5. Głupiec
7
6. Mędrzec
9
7. Arahat: Doskonały
11
8. Tysiące
12
9. Zło
14
10. Przemoc
15
11. Starość
17
12. Jaźń
18
13. Świat
19
14. Budda
20
15. Szczęście
22
16. Wzruszenia
23
17. Gniew
24
18. Nieczystość
26
19. Prawość
28
20. Ścieżka
30
21. Przytomność
32
22. Kraina rozpaczy
34
23. Słoń
36
24. Pragnienia
38
25. Mnich
41
26. Święty
43
Objaśnienia
47
Przedmowa
Inaczej niż judaizm, chrześcijaństwo czy islam, buddyzm nie jest religią
Księgi. Jego różne tradycje i odłamy posługują się własnymi, zróżnicowanymi
co do treści i objętości, kanonami pism. Pomiędzy czynnikami, które na ten
stan spraw wpłynęły dwa wydają się mieć znaczenie podstawowe. Pierwszy
to fakt, iż powstanie pierwszych pisemnych redakcji przekazu ustnego nastą-
piło ponad 300 lat po ostatecznym wyzwoleniu (
parinirwanie
) Buddy Siakja-
muniego i co najmniej dwa wieki po pierwszym rozłamie Zgromadzenia (
san-
ghabheda
), które był powołał. Okoliczności powstawania tych redakcji były
odmienne, autorów dzieliły różne doświadczenia, dokonywano ich w odle-
głych od siebie miejscach, a nawet różnych językach. Czynnik drugi, który
zajście pierwszego poniekąd umożliwił, to szczególna cecha buddyzmu, jego
ugodowość względem idei poważanych w różnych społecznych i kulturowych
otoczeniach, a z nią otwartość na doktrynalne modyfikacje, o ile nie wyzywają
pryncypiów religii. To ona sprawiła, że powoływanie się na wymóg ortodoksji
miało pośród buddystów stosunkowo niewielkie wzięcie. Kolejne rozłamy za-
chodziły bowiem także po spisaniu przekazu, i obok pism powszechnie ak-
ceptowanych pojawiały się i takie, które sankcjonowały doktrynalne poróżnie-
nie. Źródłem kontrowersji były najczęściej kwestie związane z praktyką,
przede wszystkim różna ocena środków (
upaja
) osiągania wyzwolenia.
Jeśli podzielane przez buddystów różnych odłamów przekonanie
o ograniczonej wartości, czy wręcz nieadekwatności, przekazu słownego
w komunikowaniu treści poznania warunkującego ostateczne spełnienie
skonfrontuje się ze słowną zawartością buddyjskich kanonów, można przeżyć
swoisty wstrząs. Porażają rozległością. Najstarszy zachowany zbiór pism,
zwany
Tipitaką
(Potrójnym koszem) albo, z racji jego języka,
Kanonem palij-
skim,
jedenastokrotnie przekracza objętość
Biblii
.
Tipitaka
to kanon pism
the-
rawady
( sanskr.
sthawirawada
), tradycji „starych (w znaczeniu: najstarszych
uczniów Buddy, świadków jego nauczania). Większość składających się nań
pism powstała w dramatycznych okolicznościach zagrożenia plagą głodu lub
wojny na Śri Lance za panowania króla Wattagamaniego Abhaji w I w. pne.
„Koszem środkowym, najobszerniejszą częścią Kanonu jest
Sutta Pitaka
.
Składają się nań
sutty
(sanskr.
sutra
), mowy głoszone i rozmowy prowadzone
przez Buddę, a także jego wybitnych uczniów, zarejestrowane przez ich
świadków. Są one pogrupowane w pięciu rozdziałach (
nikaja
) według swej
długości (rozdziały 1, 2 i 5), związku tematycznego (3) oraz ilości omawia-
nych tematów (4). W rozdziale ostatnim
Khuddaka Nikaja
pomieszczono
utwory krótkie, za to w ilości, która czyni go najobszerniejszym z całej piątki.
Co więcej, jego zawartość jest nieco odmienna w redakcjach Kanonu sporzą-
dzanych w różnych krajach
therawady
. Jest tak dlatego, że do utworów sta-
rych, współczesnych zamieszczonym w rozdziałach poprzednich, sukcesyw-
Przedmowa
iii
nie dokładano pisma powstające później. Niektóre z nich odtwarzają treść
starszych
sutt
, inne są całkowicie oryginalne, w jeszcze innych stare i nowe
wątki są przemieszane. Do tych ostatnich zalicza się drugi utwór
Khuddaka
Nikaji
,
cieszący się szczególnym mirem pośród zwolenników
therawady
zbiór mą-
drościowych wersów nazwany
Dhammapadą
.
O powodzeniu
Dhammapady
zadecydował jej przystępny styl. Zwięzły
w zestawieniu z rozwlekłością i monotonią
sutt
oraz niewyszukany w porów-
naniu ze scholastycznym wyrafinowaniem traktatów
abhidhammy
, buddyjskiej
filozofii religijnej. Także jej treść na ogół nie nastręcza trudności ze zrozumie-
niem. Aby uczynić ja zrozumiałą nawet dla młodszych nastolatków opatrzono
ją licznymi komentarzami w formie opowieści. Wielu wyznawców zna duże
fragmenty
Dhammapady
na pamięć.
Pojęcie
dhammy
(sanskr.
dharma
) ma w buddyzmie wiele znaczeń.
Gdyby pokusić się o zaprezentowanie ich w pewnym uproszczeniu w jednej
definicyjnej formule, przedstawiałaby się ona mniej więcej tak:
dhamma
to
objawiające Prawdę, odkryte i ogłoszone przez Buddę uniwersalne Prawo,
określające warunki stawania się i ustawania Rzeczywistości Zjawiskowej,
które może posłużyć jako Reguła Wyzwolenia, czyli osiągania Doskonałości.
Z kolei
pada
oznacza krok, stopę i ślad. Tytułową
Dhammapadę
można za-
tem oddać jako
Podążanie ku Prawdzie
(
Mądrości, Doskonałości
) albo, mniej
instruktywnie, ale zgodnie z przyjętą tradycją, jako
Ścieżkę Prawdy
(
Mądrości,
Doskonałości
). Trzeba wszakże pamiętać, że chodzi o ścieżkę wewnętrzną,
na której zmienia się przede wszystkim treść umysłu kogoś nią kroczącego.
Sapiencjalne strofy składające się na niniejsze dzieło kierunek tych zmian
pokazują,
a tym samym są strażnikami niezrównanej Drogi Buddy.
Krzysztof Kosior
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Wątki

Search